همشهری آنلاین - زهرا رفیعی: اگرچه کاشت درخت با هر نیتی امری پسندیده است، اما دانستن اینکه چه گیاهی برای کدام منطقه مناسب و کارآمد است، ضروری است. بسیاری از این نهادها اعلام کرده‌اند که نهال‌ها را در اراضی عمومی و ملی می‌کارند ولی نوع گونه، محل کاشت، نحوه نگهداری و... باید زیرنظر نهاد متولی باشد. این درحالی است که مسئولان سازمان منابع طبیعی به‌عنوان متولی عرصه‌های ملی، ارتباط و نظارتی بر این نهادها ندارند.
کاشت درخت میوه در اراضی ملی جرم است
سیدیوسف مرادی، مدیرکل مشارکت‌های مردمی سازمان منابع طبیعی: سازمان منابع طبیعی از کاشت درخت برای رسیدن به هدف کاشت یک‌میلیارد درخت استقبال می‌کند. کاشت درخت از سوی شرکت‌ها، خیریه‌ها و سمن‌ها فعالیت جدیدی است، ولی کاشت هر گونه گیاهی در اراضی ملی باید با مجوز سازمان منابع طبیعی صورت بگیرد. هیچ‌کس حق ندارد درخت مهاجم یا غیربومی در اراضی ملی و عمومی بکارد. به‌طور مثال کاشت درخت اکالیپتوس، پالونیا و... به‌دلیل مهاجم بودن ممنوع است. (فقط یک گونه از اکالیپتوس برای زراعت چوب مجاز است) کاشت هرگونه درخت میوه در اراضی ملی جرم است و کاشت گونه‌های یک رویشگاه در رویشگاه دیگر نیز ممنوعیت علمی دارد؛ مثلا نباید گونه هیرکانی را در زاگرس کاشت. سازمان منابع طبیعی نیز هرجا چنین تخلفی ببیند، حتی اگر درخت ثمر هم داده باشد، آن را قلع و قمع می‌کند. کاشت نهال در اراضی ملی علاوه بر اینکه می‌تواند منجر به تصرف غیرقانونی اراضی شود، می‌تواند خسارت زیادی هم به اکوسیستم منطقه وارد کند. عمده کسانی که به‌صورت داوطلبانه با سازمان منابع طبیعی همکاری می‌کنند به این مسائل واقفند. سازمان منابع طبیعی نیز حتی در طرح‌های احیای جنگل نمی‌تواند گونه شمال البرز را در جنوب آن بکارد. فارغ از اینکه این‌گونه در طبیعت ممکن است بقا نیابد، به منابع آبی نیز آسیب وارد می‌شود و بیماری‌های یک گونه را به مناطق دیگر منتقل می‌کند؛ بنابراین کاشت درخت مستلزم گرفتن مجوز از سازمان منابع طبیعی است.
درختکاری از بیابان زدایی تا کسب دارایی های دیجیتال (NFT)
شرکت‌ها و تشکل‌های زیست‌محیطی که اقدام به کاشت درخت با عناوین هدیه تولد، تولد نوزاد، یادبود درگذشتگان، سلامتی خانواده، پاسداشت عشق، احیای زمین، هدیه سازمانی، فارغ‌التحصیلی و روزها و مناسبت‌ها می‌کنند، تعدادشان محدود است و هر زمان که سفارش دهید بسته به فصل، بین ۷ تا ۱۰ روزکاری برایتان درخت می‌کارند و فقط تا ۲ سال آن را نگهداری می‌کنند؛ درحالی‌که میانگین نگهداری از نهال‌ها در طرح‌های جنگل‌کاری ۵ سال است. هیچ‌کدام اما تضمینی برای ماندگاری درخت پس از ۲ سال نمی‌دهند و درصورت خشک شدن نهال، بین یک تا ۲ سال اول، آن‌را دوباره می‌کارند. برخی نیز گیاه را در قبال دریافت مبلغی بیمه می‌کنند. آنها مدعی‌اند که این نهال‌ها ۴-۳ ساله هستند و پر ریشه. اغلب هر ۶ماه یک‌بار گزارش تصویری از وضعیت درخت به صاحب معنوی آن می‌دهند و موقعیت جغرافیایی گیاه را نیز در شناسنامه دیجیتال درخت می‌گنجانند، ولی مشاهده حضوری درخت‌ها منوط به اجازه ارگان صاحب عرصه است. البته گزارش‌گیری از نهال در برخی سایت‌ها نیز پولی است. برخی نیز مالکیت معنوی را پس از مدتی برای فروش عرضه می‌کنند. در کنار شرکت‌هایی که با هدف درآمدزایی تاسیس شده‌اند، خیریه‌ها، انجمن‌های اجتماعی و حتی فروشگاه‌های اینترنتی درختکاری را به‌عنوان یک خدمت قابل فروش ارائه می‌کنند، ولی معلوم نیست چه گونه‌ای را قرار است کجا بکارند و چگونه از آن نگهداری می‌کنند؟ برخی از سایت‌ها هم با وجود جمع‌آوری مبالغ قابل توجه، بدون ذکر دلیل پروژه کاشت درخت را لغو کرده‌اند.
نرخ کاشت درخت توسط این نهادها به‌عنوان هدیه بسیار با هم متفاوت است؛ گروهی با هدف جلوگیری از بیابان‌زایی برای کاشت گیاه تاغ ۱۰۰ هزار تومان و گروهی دیگر برای همان گونه ۵۰۰ هزار تومان درنظر گرفته‌اند یا برای کاشت ارس ۴۸۰ و دیگری ۹۲۰ هزار تومان می‌گیرند. شرکت‌هایی نیز به جای کاشت فیزیکی نهال، درخت را به‌صورت NFT (دارایی دیجیتال) ارائه و هدیه می‌دهند. علاوه بر افراد، شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ نیز در کاشت درخت به نام برند خود اقدام می‌کنند که نرخ کاشت هر نهال به نام یک شرکت نیز بعضا متفاوت است.
برخی مناطق کاشت نهال
- رویشگاه‌های شمال شرق تهران (جاده تلو، بوستان یاس)
- پارک‌های جنگلی حاشیه شهرها
- پارک ملی توران
- کویر مرکزی
- فضای مجازی به‌صورت NFT
- حاشیه برخی روستاها
- مکان‌های عمومی و ملی
| نرخ‌های متفاوت کاشت گونه‌ها | تومان |
|---|---|
| تاغ، گز و آتریپلکس | ۱۰۰ هزار |
| تاغ، بادام، نارنج، لیمو، آلبالو، افرا، ابریشم و انار جنگلی | ۳۶۰- ۴۵۰ هزار |
| نخل، ارغوان، داغداغان، زالزالک، کاج، سرو، ارس، بنه، گلابی، نسترن، دغدغک، بلوط و بادام کوهی | ۴۵۰ تا ۸۰۰ هزار |
| زبان گنجشک، ارغوان، داغداغان، ارس، داغداغان، بلوط، چنار، استبرق، آپونتیا و تابوبیا | ۸۰۰ هزار تا یک میلیون |
| NFT درخت ویژه | ۰.۰۴۵ WETH (معادل ۱۰۲.۷۱ دلار) |
| NFT درخت استاندارد | ۱۰ دلار و بیشتر |
بیشتر بخوانید:
ایران سبز می‌شود
کاشت نهال به نام افراد خانواده | صدور شناسنامه نوزادان به شرط کاشت درخت صحت دارد؟
اینفوگرافیک | جزئیات جدید از کاشت یک میلیارد درخت در کشور
