همشهری آنلاین - الهام مصدقی راد: ایران مانند دیگر نقاط دنیا با اثرات تغییر اقلیم دست و پنچه نرم می‌کند، افزایش دما و کاهش بارندگی از مهمترین اثرات این اتفاق است که شدت آن در برخی کشورها مانند ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی شان بیشتر حس می‌شود. در کنار کم بارشی اما پدیده بارش های شدید و حدی نیز در این مناطق رخ می دهد. بارش هایی که به سیل منجر شده و تخریب به همراه دارد. تراشیدن جنگلها، نفوذ ناپذیرکردن سطح زمین طی توسعه شهرها، تجاوز به جریم رودخانه و خارج کردن شکل طبیعی آنها و ... از جمله عواملی است که بروز سیل و شدت آن را در حوزه آبخیز و شهرهای پایین دستشان افزایش میدهد شهرها اما نه تنها می‌توانند جلوی سیلاب را بگیرند بلکه با ذخیره آب باران در دوران کم بارشی از این نعمت می‌توانند بهره مند شوند.
احد وظیفه، رییس مرکز ملی اقلیم ومدیریت بحران خشک سالی سازمان هواشناسی : ایران کشوری جنب حاره ای است. تغییر اقلیم درمجموع در کشور ما همراه با کاهش بارندگی است. تغیر اقلیم نیز در کشورهای جنب حاره بیشترین تاثیرات را برجای می‌گذارد و در واقع مناطق خشک را خشک تر می‌کند. درعین حال بارش های حدی هم در این مناطق بیشتر رخ میدهد. و چون بارش ها رگباری است و شرایط مختلفی از جمله دخالت های انسان در طبیعت، نفوذ ناپذیری زمین در برابر آب را کم کرده، آب کمتری در اختیار خواهیم گرفت و سیلاب رخ میدهد و لازم است اقداماتی برای بهره مندی از این باران انجام دهیم. اما از طرفی نمی‌توان وقوع پدیده ای مثل سیلاب را به تنهایی به تغییر اقلیم نسبت داد. باید میزان بارندگی را طی سال ها و دهه های گذشته در هر منطقه بررسی کرد. اگر شاهد تغییر معنا داری بودیم باید دلیل آن مورد بررسی قرار گیرد. البته با این وجود بازهم نمی توان گفت فقط تغییر اقلیم باعث این تغییرات معنا دار شده، عوامل دیگری هم نقش دارند. اما شکی نیست که ما در حال حاضر شاهد اثرات تغییر اقلیم در مورد کشورمان هستیم. دردنیا نیز این تغییرات در حال رخ دادن است. هم اکنون خشک سالی را در نقاطی میبینیم که پیش از این کمتر رخ داده است. مثل خشک شدن جنگل آمازون یا کاهش سطح آب در کانال پاناما و ایجاد ترافیک عبوری کشتی ها از کانال و ... بارندگی اخیر سیستان و بلوچستان هم پدیده حدی بود چراکه در گذشته چنین بارشی نداشتیم عوامل مختلف جوی نیز منجر به بروز این بارش شدید شدند.
هم اکنون ما با این پدیده ها مواجهیم، افزایش دما، کم بارشی و در عین حال وقوع بارش های حدی. در این شرایط باید به جای ازدست دادن آب باران یا مواجهه با سیلاب و تخریب هایی که به دنبال دارد، هم از وقوع سیل جلوگیری کرد یا آن را کاهش داد و هم از آب ناشی از باران به خوبی بهره مند شد. راهکارهایی که منجر به تغدیه آبخوان ها نیز شده و مشکلات جدی ناشی از فرونشست ها را کاهش خواهد داد.
هادی معماریان، دانش آموخته دکترای آبخیزداری و دانشیار دانشگاه بیرجند : بی‌آبی و سیل دو مشکل اساسی شهرهای بزرگ ما ودنیا بر اثر تغییر اقلیم است؛ دو مساله متضادی که راهکاری مشترک دارند. باید به موضوع شهر خردمند و حوزه آبخیز پایدار توجه کرد. بدین معنا که شهر و حوزه آبخیز بالا دستش راباید همزمان مدیریت کرد اما ما چه در شهرهای خشک و چه مرطوب، به حوزه آبخیز بالادست، دست اندازی میکنیم و حوضه را در برابر سیل حساس، نفوذ ناپذیر و آسیب پذیر میکنیم. درعین حال باید به راهکار شهر اسفنجی که راهکاری در آبخیزداری شهری است توجه کرد. دراین شیوه آب باران به محض بارندگی به زمین نفوذ پیدا کرده و به رواناب بدون استفاده تبدیل نشده یا به سمت فاضلاب هدایت نمی‌شود. محوطه سازی هایی برای جذب روناب از سطوح غیر قابل نفوذ ایجاد می‌شوند روش‌هایی که کمترین اثر را بر روی اکو سیستم گذاشته و با طبیعت سازگارند. آب انبارها نیز از راهکارهای بومی و سنتی برخی نقاط ایران است که همین هدف را دنبال می‌کند، در این مناطق کماکان با سیلاب مواجه نمی‌شویم. مفهوم جامع و کامل آبخیزداری شهری یعنی تا حد امکان نفوذ پذیرکردن سطوح که باید از روش های سازگار با طبیعت استفاده کرد اما متاسفانه نگاه قالب در مدیریت شهرها، روش های سازه ای و هیدرولیکی است و نفوذپذیری زمین را با آسفالت و بتن از بین می‌برند. باید برای جلوگیری ازسیلاب و بهره مندی بیشتر از آب باران، بهترین روش ها را با توجه به اقلیم منطقه و فرهنگ مردم و آگاه سازی آنها انتخاب و اجرا کرد.
۷۰ درصد بارش های کشور تبخیر می‌شود
۱۱ درصد بارش های کشور به سیلاب تبدیل می‌شود
۷۰ درصد آب باران در صورت هدایت به سفره های زیرزمینی قابل استفاده است
۴۰ درصد منابع آبی جدید در صورت مدیریت آب باران، ایجاد خواهد شد
۸۰ درصد آب باران در چین با بهره مندی از شهر اسفنجی ذخیره و جذب می‌شود
بیشتر بدانید :
