همشهری آنلاین - مجیدجباری: گرمای تابستان که به اوج می‌رسد، بسیاری از حیوانات در زیستگاه‌های خود از تشنگی تلف می‌شوند. آبرسانی به گونه های جانوری مدت‌هاست در زیستگاه‌های مختلف کشور انجام می‌شود اما یکی از مناطقی که به عنوان زیستگاه گونه‌های ارزشمند حیات وحش ایران نیازمند آبرسانی است، پارک ملی کویر دریکی از گرمترین مناطق ایران است. حیوانات این زیستگاه به دلیل خشکسالی های پی در پی و کم آبی در ماه های گرم سال تنشه می مانند ونیامند آبرسانی اورژانسی هستند. «محمدسپهر سیری» خیر آبرسان حیات وحش، ۵سال است سقای حیوانات تشنه پارک ملی کویر در استان سمنان است. او علاوه بر پارک ملی کویر در زیستگاه های طبیعی استان های خراسان شمالی، بوشهر و تهران هم به حیوانات آبرسانی کرده است. «محمد سپهر سیری» حالا در گفت و گو با همشهری آنلاین از چند سال تلاش برای سیراب کردن حیواناتی می گوید که در کم آب ترین زیستگاه طبیعی ایران بدون کمک انسان تلف می شوند.
چطور به آبرسانی به حیات‌وحش علاقه‌مند شدید؟
من پیش از شروع آبرسانی به حیات‌وحش، علاقه‌مند و فعال محیط زیست بودم و کارهای دیگری برای حفاظت از حیوانات انجام داده ام. چند سالی است که خشکسالی و تنش آبی، حیات‌وحش را با خطر مواجه کرده است. حیوانات به‌دلیل کم آبی در زیستگاه‌ها بسیار آسیب پذیر شده‌اند. به همین‌خاطر به فکر افتادم تا جایی که از دستم بر می‌آید روی آبرسانی تمرکز کنم.
چند سال است سقای حیوانات هستید؟
تقریبا از سال ۱۳۹۸ به‌صورت تخصصی کار آبرسانی، ترمیم و پایدارسازی آبشخورها، تقبل هزینه تعمیر پمپ‌های بادی، خودروهای حمل آب و... را با هزینه شخصی انجام می‌دهم. البته دوستانی هم هستند که بدون اینکه از آنها بخواهم در این مسیر در حد توان کمک می‌کنند.
در کدام مناطق و زیستگاه‌های کشور به حیات وحش آبرسانی کرده‌اید؟
در استان‌های خراسان شمالی، بوشهر و تهران کار کرده‌ام. اما بیشترین تمرکز آبرسانی به حیوانات در استان سمنان بوده است. این استان غنای ژنتیک بسیار بالایی دارد و گونه‌های شاخص حیات وحش ایران در این منطقه زیست می‌کنند. علاوه بر آن، وسعت بسیار زیادی دارد و تقریبا در گرمترین جای ایران واقع شده است و به همین دلیل تنش آبی زیادی دارد و حیوانات زیادی در معرض خطر تلف شدن هستند.
چه حیواناتی بیشتر به آبرسانی نیاز دارند؟
پرنده‌ها درصورت نیاز به آب می‌توانند پرواز کنند، مسافت زیادی را به‌دنبال آب طی کرده و کوچ کنند. اما برخی گونه‌های حیات وحش مثل آهو، جبیر، پلنگ، یوزپلنگ و...به زیستگاه امن نیازدارند؛ این حیوانات قلمرو دارند و به راحتی نمی‌توانند به‌دنبال آب کوچ کنند و زیستگاهشان را تغییر دهند. به همین دلیل ممکن است درصورت بی‌آبی تلف شوند. علاوه بر آن، در برخی ایام سال به‌خصوص در فصل زادآوری، حیوانات ماده به آب بیشتری نیاز دارند. طبیعتا حیوانی که به توله‌اش شیر می‌دهد، نیاز بیشتری به آب دارد.
چه اقداماتی برای آبرسانی و یا ساخت آبشخور برای حیوانات حیات وحش انجام داده‌اید؟
لوله‌گذاری و مرمت آبشخورها، تعبیه منبع آب برای چشمه‌ها و مدیریت و ذخیره آب در زمستان برای روزهای گرم سال ازجمله کارهایی است که برای آبرسانی به حیات‌وحش انجام می‌دهم. آب را ذخیره کنیم و درتابستان آب به مرور به آبشخورها تزریق شود که آب پایدار مورد نیاز حیات‌وحش تامین باشد. بعضی وقت‌ها ممکن است با وانت و یا تانکر آبشخورها را پر آب کرد اما رفت‌وآمد خودرو و تانکر در زیستگاه‌ها، آرامش طبیعت را می‌گیرد. به همین‌خاطر، بیشتر برای پایدارسازی آبشخورها و چشمه‌های قدیمی که نیاز به ترمیم دارد، فعالیت می‌کنم. همه این کارها هم با همکاری و هماهنگی سازمان حفاظت محیط‌زیست است.
اطرافیان و دوستان هم در این راه به شما کمک می‌کنند؟
برخی دوستانی که به من اعتماد دارند، بدون اینکه بخواهم مبالغی را برای آبرسانی به حیوانات با نیت نذر درگذشتگان کمک می‌کنند. یکی از دوستان که تازه ازدواج کرده بود، بخشی از پولی که برای‌ماه عسل کنار گذاشته بودند را برای آبرسانی به حیوانات نذر کردند.
آبرسانی مکانیزه به حیات وحش دریاچه ارومیه
آبرسانی به وحوش مناطق حفاظت شده شهرستان ورامین آغاز شد
آبرسانی به حیوانات حیات‌وحش چه تأثیری در زندگی شما داشته است؟
تصور می‌کنم خدا من را با فرد دیگری اشتباه گرفته است! کارهای خوب را افراد دیگری انجام می‌دهند اما این کارها را نصیب من می‌کند. مهم‌ترین نتیجه انجام کارهای کوچکی که در حد توان برای حیات‌وحش و حیوانات انجام داده‌ام، به لطف خدا سلامتی خانواده است. شاید آبرسانی به حیوانات به نوعی نذر سلامتی خانواده باشد.
کدام زیستگاه‌های ایران به آبرسانی بیشتر نیاز دارند؟
پارک ملی کویر و پارک ملی توران دو زیستگاه اصلی ایران به‌دلیل تنش‌های آبی و خشکسالی، باید به‌صورت اورژانسی آبرسانی شوند.
در سال‌هایی که سقای حیوانات هستید، ناخوشایندترین صحنه‌ای که دیدید چه بود؟
صحنه‌های ناخوشایند زیادی در این سال‌ها دیده‌ام. یک‌بار برای آبرسانی به منطقه رفته بودم، آبشخور خالی بود و حیواناتی مثل جبیر در دهانه آبشخور دنبال قطره‌ای آب بودند و از تشنگی دهانه آبشخور را برای چند قطره آب می‌لیسیدند. دیدن چنین تصاویری واقعا دردناک است. من آنجا برای تشنگی حیوانات اشک ریختم. دیدن چنین صحنه‌هایی واقعا سخت و دردناک است. حتی برخی خزنده‌ها مثل مار، خاردم و مارمولک که معمولا آب بدن را از شکار تامین می‌کنند، به‌دلیل تشنگی اطراف آبشخور جمع می‌شوند که صحنه‌های غم انگیزی است.
از خوشایندترین حسی که از خدمت به حیات‌وحش تجربه کردید،بگویید.
بعضی از حیوانات به‌طور غریزی از انسان دوری می‌کنند. اما بارها اتفاق افتاده حیواناتی مثل روباه، شغال و حتی جبیر وقتی بوی آب را حس می‌کنند و متوجه شده‌اند آب همراه دارم، نزدیک شده‌اند و حتی از بطری آبی که در دست داشتم آب خورده‌اند. من از حیوانات اهلی حاشیه شهر صحبت نمی‌کنم؛ صحبت از حیواناتی است که در وسط منطقه حفاظت شده زیست می‌کنند.
