از یک‌سو خشکسالی، هزاران هکتار از اراضی گندم گلستان را نابود کرده و از سوی دیگر، بدعهدی دولت در پرداخت پول گندم، صدای اعتراض کشاورزان را درآورده؛ کشاورزانی که محصول‌شان را فروخته‌اند، اما هنوز منتظر پول‌شان هستند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از استان گلستان، سال زراعی گذشته، در حالی برای کشاورزان گلستانی به پایان رسید که هم با طبیعت جنگیدند و هم با وعده‌های عمل‌نشده دولت. در استان گلستان سالانه به طور متوسط حدود یک میلیون تن گندم تولید می‌شود که تقریبا 10 درصد تولید کشور در این محصول راهبردی به شمار می‌رود.
در سال زراعی گذشته، گلستان با 428 هزار و 717 هکتار سطح زیرکشت گندم، یکی از قطب‌های اصلی تولید این محصول در کشور بود؛ از این میزان، 153 هزار و 717 هکتار به گندم آبی و 275 هزار هکتار به گندم دیم اختصاص داشت.
اما خشکسالی سهمگین، ضربه سختی به مزارع و تولید گندم زد. آنطور که ابراهیم هزارجریبی، رئیس سازمان جهادکشاورزی گلستان اعلام کرده، بیش 80 هزار و 823 هکتار از اراضی گندم شامل 72 هزار و 755 هکتار گندم دیم و بیش از 8 هزار هکتار گندم آبی به‌طور 100 درصد از بین رفته است.
با وجود این خسارت سنگین، کشاورزان گلستانی همچنان توانستند 817 هزار تن گندم تولید کنند و همچنان جایگاه دوم تولید این محصول راهبردی را در کشور حفظ کنند.
اما آن‌چه بیش از خشکسالی گلایه‌برانگیز شده، نحوه پرداخت مطالبات از سوی دولت است. طبق آماری که روح‌الله مهری، مدیرکل غله و خدمات بازرگانی گلستان ارائه داده است، 600 هزار تُن از این گندم‌ها از کشاورزان خریداری شده است.
به گفته وی خریدی گندم امسال از طریق 89 مرکز شامل 6 مرکز دولتی، 14 مرکز خصوصی، 23 کارخانه آرد و 46 مرکز تعاون روستایی انجام شد. گندم‌ها در قالب 140 هزار محموله با نرخ تضمینی 20 هزار و 500 تومان خریداری شد که ارزش آن به بیش از 12 هزار و 310 میلیارد تومان می‌رسد.
اما تاکنون، فقط 5 هزار و 500 میلیارد تومان به حساب کشاورزان واریز شده و با وجود اظهارات برخی مسئولان دولتی در روزهای گذشته مبنی بر پرداخت مطالبات گندمکاران اما هنوز خبری قطعی درباره زمان پرداخت پول محصول نیست.
این تاخیر طولانی، نه‌تنها باعث نارضایتی شدید کشاورزان شده بلکه موجب شده بسیاری از آن‌ها فرصت کشت دوم را از دست بدهند. با توجه به اینکه درآمد فصل برداشت، سرمایه اصلی برای تأمین نهاده‌ها، سوخت، بذر و نیروی کار است، این بی‌پولی بسیاری را دچار بحران معیشتی هم کرده است.
در کنار خشکسالی شدید که بخش وسیعی از مزارع گندم را نابود کرده و باعث خسارت چشمگیر به کشاورزان شده، تاخیرهای طولانی دولت در پرداخت مطالبات گندمکاران، صدای اعتراض و گلایه را در میان زحمت‌کشان بخش کشاورزی بالا برده است. کشاورزانی که با وجود تحمل ریسک‌های متعدد، به امید حمایت دولتی محصول خود را به فروش می‌رسانند، اما هرساله گرفتار بدعهدی دولت می‌شوند و باید ماه‌ها منتظر دریافت پول گندم بمانند.
این در حالی است که با پایان فصل برداشت، دولت طبق قانون موظف است گندم تولیدی کشاورزان را به صورت تضمینی خریداری کرده و بهای آن را در زمان مشخص پرداخت کند. قانونی که سال‌هاست به بدترین شکل انجام می‌شود و اثر اجرای بد این قانونِ خوب در ناامید کردن کشاورزان برای ادامه تولید، حتی بیشتر از فشار خشکسالی است!
یکی از کشاورزان در این باره می‌گوید: امسال با وجود خشکسالی شدید، سختی زیادی کشیدیم اما وقتی پول محصولمان را نمی‌دهند، حتی نمی‌توانیم هزینه‌های زندگی و خرید بذر برای کشت دوباره را تامین کنیم. بعضی‌ها مجبور شدند زمین‌هایشان را خالی بگذارند.
دیگری هم می‌گوید: برای اینکه کشاورزی صرفه اقتصادی ندارد، همیشه دستمان خالی لست. برای کاشت یک محصول باید وام بگیریم و قرض کنیم، اما وقتی محصول را به دولت می‌فروشیم تا ماه‌ها خبری از پول نیست. آیا دولت در این چندماه که دست کشاورز خالی و از همه جا کوتاه است یکبار اعلام کرده که بانک‌ها از کشاورزان جریمه دیرکرد اقساط‌شان را نگیرند یا وام‌ها را به این دلیل امهال کرده؟!
از سوی دیگر عدم پرداخت به موقع مطالبات، علاوه بر ایجاد فشار مالی، باعث شده کشاورزان بسیاری امکان کشت دوم را از دست بدهند؛ کشت دومی که می‌توانست به بهبود وضعیت تولید محصولات کشاورزی کمک کند. این مسئله در بلندمدت می‌تواند به کاهش تولید و حتی ضربه به امنیت غذایی کشور منجر شود.
تاخیر در پرداخت پول گندمکاران، تنها مسئله مالی نیست؛ این مشکل به مسائل اجتماعی و روانی نیز دامن زده است. کشاورزان که بخش عمده درآمد سالانه خود را از محل فروش گندم تامین می‌کنند، در صورت دریافت دیرهنگام مطالبات، برای تامین نیازهای روزمره زندگی، پرداخت بدهی‌ها و برنامه‌ریزی برای سال آینده به مشکل می‌خورند.
این شرایط منجر به افزایش فشار اقتصادی و روانی بر خانواده‌های کشاورز شده و از طرفی، کاهش انگیزه در بخش کشاورزی و افت تولید در سال‌های آتی را به دنبال خواهد داشت.
با توجه به اهمیت کشاورزی به عنوان یکی از ارکان اصلی اقتصاد کشور و نقش کلیدی گلستان در تولید گندم، ضروری است مسئولان دولتی نسبت به تسریع در پرداخت مطالبات کشاورزان اقدام عاجل انجام دهند. علاوه بر این، ایجاد سازوکارهای مطمئن‌تر و شفاف‌تر در خرید تضمینی و پرداخت پول محصولات کشاورزی می‌تواند به بازسازی اعتماد کشاورزان کمک کند.
بسیاری از کشاورزان تاکید دارند که اگر این روند ادامه پیدا کند، اعتماد به خرید تضمینی از بین خواهد رفت و کشاورزان به سمت فروش محصول در بازار آزاد با قیمت‌های ناپایدار خواهند رفت که به ضرر خودشان و کل اقتصاد کشور است.
در شرایطی که کشاورزان گلستانی در مقابله با خشکسالی بی‌سابقه تاب می‌آورند، سیاست‌های ناپایدار پرداخت مطالبات دولت می‌تواند ضربه نهایی را به پیکره کشاورزی استان وارد کند. بی‌اعتمادی به وعده‌های دولتی، کاهش سرمایه در گردش کشاورزان و تهدید به کاهش تولید در سال‌های آینده، همگی زنگ خطری برای امنیت غذایی کشور به شمار می‌روند.
انتهای پیام/
