همشهری آنلاین، سعید مروتی: طبیعی است که در سالهای قبل از انقلاب و در روزگاری که از کودتا بهعنوان قیام ملی ۲۸مرداد نام برده میشد، فیلمی درباره این رخداد مهم تاریخ معاصر ساخته نشده باشد. پس از پیروزی انقلاب، درباره بسیاری از موضوعات تاریخی که پیش از آن امکان پرداختن به آن وجود نداشت، فیلم ساخته شد؛ مثلا درباره نهضت جنگل، چند فیلم سینمایی در دهه 60، جلوی دوربین رفت. «میرزا کوچک خان» و «سردار جنگل» هر دو از ساختههای امیر قویدل در سال۱۳۶۲ در این زمینه هستند. چند سال بعد حسن هدایت «پیک جنگل» را کارگردانی کرد و مهمترین اثر داستانی درباره این رخداد هم سریال «کوچک جنگلی» است که ابتدا ناصر تقوایی آن را کلید زد، ولی سریال متوقف شد و در نهایت بهروز افخمی آن را ساخت. موضع سینمای ایران در این سالها نسبت به کودتای ۲۸ مرداد، معمولا سکوت بود؛ هرچند میشود فیلمهایی را سراغ گرفت که در آن به تبعات کودتا پرداخته شده است. فیلمهایی چون «گزارش یک قتل» ساخته محمدعلی نجفی و «میهمانی خصوصی» به کارگردانی حسن هدایت، جزو آثاری هستند که رد و سایه ۲۸مرداد۱۳۳۲ در آنها قابل مشاهده است. در دهه70 هم حمید رخشانی فیلم «اعاده امنیت» را کارگردانی کرد که وقایعش در سالهای کودتا میگذشت. نمونه متاخر چنین رویکردی به کودتای ۲۸مرداد هم «خائنکشی» ساخته مسعود کیمیایی است که پس از نمایش در چهلمین جشنواره فیلم فجر، قرار است بهزودی نسخه مینیسریالش وارد شبکه نمایش خانگی شود.
خیانت حزب توده
محمدعلی نجفی در فیلم «گزارش یک قتل» مشخصا به کودتا نپرداخته و بر ماجرای انتقام یک افسر تودهای متمرکز شده که پس از سالها ماندن در زندان، قصد انتقام از یکی از سران سابق حزب را دارد. کارگردان در یک سکانس که به لحاظ لحن و حال و هوا، ارتباطی هم با بقیه فیلم ندارد، سراغ سال۳۲ و کودتای ۲۸مرداد میرود؛ سکانسی مفصل که در آن حمله اراذل و اوباش به مردم و مبارزان به تصویر کشیده شده است و زمان اکران، تماشاگران را سر ذوق آورد، ولی منتقدان آن را به لحاظ پرداخت، شبیه فیلمفارسی نامیدند.
روزهای پس از کودتا
در «میهمانی خصوصی» حسن هدایت، داستان «قرعه برای مرگ» نوشته واهه کاچا را بر فضای پس از کودتا منطبق کرده است. میهمانی خصوصی در روزهای پس از کودتا روایت میشود. ماجرای 3تودهای فراری که وارد خانهای میشوند که در آن تعدادی صاحبمنصب حکومتی حضور دارند. حضور تودهایها باعث میشود نقاب از چهره مهمانان برداشته شود و از سوی دیگر سربازان هم که در حال تفتیش محله هستند، وارد خانه میشوند. در میهمانی خصوصی تا حدودی تأثیرات کودتا و بازتابهای ۲۸ مرداد قابل مشاهده است.
حکم تیر
مسعود کیمیایی، بارها در گفتوگوهایش به خاطرات دوران کودکی خود از وقایع ابتدای دهه 30اشاره کرده است؛ روایتهایی از 30تیر تا ۲۸مرداد که تأثیراتش را میشود در چند فیلم کیمیایی مشاهده کرد. مثل ترانه فیلم «حکم» که به میدان بهارستان و نفت و خون و زندهباد و مردهبادهای مرداد ملتهب سال۳۲ اشاره دارد. در فیلم «جرم» از زبان جمشید مشایخی اشارهای به مصدق میشود. «خائن کشی» آخرین ساخته کیمیایی مشخصا در دوران مصدق رخ میدهد. فیلم در بستری تاریخی روایتی متفاوت و در عین حال نزدیک به جهان فیلمساز را ارائه میدهد و نخستین فیلم سینمای ایران است که در آن دکتر مصدق بهعنوان یکی از کاراکترها با بازی فرهاد آئیش حضور دارد.
28 مرداد 1402
78
مستندهایی که اغلب توسط تلویزیون ساخته شدهاند و البته نمونههایی چون «کودتای ۵۳» هم وجود دارند که جز شناسنامه کارگردان، ربطی به سینمای ایران ندارند درباره کودتای 28 مرداد ساخته شدهاند، اما در سینمای داستانی اما تعداد فیلمهای مرتبط با کودتا، انگشتشمارند.
- اختصاص ۵۰ درصد تسهیلات بانکی به مناطق کمبرخوردار
- هجدهمین یادواره شهدای غرب و شمالغرب کشور در گلستان
- پرداخت ۱۹هزار و ۲۶۸ میلیارد تومان از بهای گندم در گلستان
- فاجعه در کمین مردم گلستان/ جولان ۴۰ هزار قلاده سگ!
- حمایت مشروط مجمع نمایندگان گلستان از انتخاب استاندار بومی
- موفقیت دولتها موفقیت نظام اسلامی است
- اجتماع گرگانیها در «عید بیعت» با حضور قهرمانان المپیک
- امام خامنهای به دانشآموزان گرگانی چه توصیهای فرمودند؟
- اختصاص ۱۰۰۰ میلیارد تومان تسهیلات برای اشتغال مددجویان
- دولت چهاردهم مکلف به اجرای پتروشیمی گلستان است
- ۱۰۰ کارچاقکن و مدعی نفوذ در گلستان دستگیر شدند
- برداشت ۴ هزار تن میگو در تنها سایت پرورشی شمال کشور
- چین دست غرب در تحریم روسیه را در حنا گذاشت
- اقدامات مداخلهای خلیج گرگان در تنوع زیستی تاثیر مستقیم دارد
- قوانین تازه آکادمی اسکار | حق ندارید تشویق یا دلسرد کنید
- اعلام رسمی وزیر کشور در مجلس / «پایان» ارائه خدمات به بیحجابها / «پلمب» مراکز صنفی متخلف
- سقف پرداخت وام به متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن چقدر است؟ | دوره بازپرداخت و مبلغ اقساط
- لحظه سرقت نماینده مجلس نروژ از یک فروشگاه
- اقامه نماز عید فطر اهل سنت در بندرترکمن
- وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی: ثمره ایستادگی و مقاومت مردم، تشکیل ایران یکپارچه و متحد است
- پنج قلوهای گنبدی در کمتر از ۲۴ ساعت خانه دار شدند
- اکران فیلمهای جشنواره فجر از امروز در گرگان
- علت عدم بهره برداری از تنها هتل شهرستان گنبدکاووس چیست؟
- عکس | درگذشت بازیگر جوان بر اثر ایست قلبی | او فرزند یک دوبلور معروف سینما و تلویزیون بود
- جشنواره نغمه سرایان اهل سنت با حضور استانهای دیگر در گلستان برگزار میشود
- آغاز پانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران در گرگان
- برگزاری پنجمین جشنواره بین المللی قرآن و عترت در گلستان
- تصادف در محور گرگان به کردکوی ۲ فوتی داشت
- وزیر علوم: توسعه رشتههای دانشگاهی نیازمند مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است
- امام جمعه گرگان: ۹ دی یکی از روزهای مهم و ماندگار تاریخ ایران است
- امام جمعه گرگان: دانشجویان و دانشگاهیان نقش اصلی در بیداری جامعه دارند
- نمایشگاه عرضه مستقیم کالاهای اساسی در گنبدکاووس افتتاح شد
- تله فیلم «طاهرانه» در گرگان کلید خورد
- چهارم دیماه مردم آزادشهر میزبان شهید گمنام هستند
- امام جمعه گرگان: پیشرفت علمی ایران در اوج تحریم سبب شگفتی نخبگان جهان شد
- امام جمعه گرگان: وحدت حوزه و دانشگاه بهترین راه مقابله با دشمنان است
- فرمانده سپاه نینوای گلستان: دشمن درصدد بود با نفوذ از مرزهای شرقی و غربی، نظام را ساقط کند
- سرلشکر صفوی: ملت نشان داد علیرغم همه گرفتاری های اقتصادی، تسلیم نمی شود
- واکنش قالیباف به قتل داریوش مهرجویی و همسرش
- لیگ برتر والیبال| صعود پاس گرگان به مرحله نیمه نهایی
- عملیات اجرایی پروژه محور اینچه برون - شاهرود - طبس بزودی آغاز میشود
- استان گلستان سد اختصاصی برای تامین اب شرب ندارد
- فاصله زیاد گلستان تا هوشمندسازی مدارس
- دشمنان برای اختلاف بین شیعه و سنی دامگستردهاند
- آغاز بهار علم و دانش ۴۲۵ هزار دانشآموز گلستانی + تصاویر
- هفته وحدت پایهگذار اتفاق تمدنی است
- واکنش فرمانده سپاه گلستان به تحریمشدن توسط آمریکا
- نمایش اقتدار نیروهای مسلح استان گلستان+تصاویر و فیلم
- نیروهای مسلح برای اعتلای انقلاب اسلامی تلاش میکنند
- تجلیل از ۲۰ هزار بانوی رزمنده و ایثارگر گلستانی
- هشدار عالم اهلسنت/مراقب خناسانِ تفرقهافکن باشیم
- کسی که بر طبل تفرقه بکوبد « جاهل» است
- ویزیت رایگان در درمانگاه تخصصی شهدای سلامت+تصاویر
- پدر شهیدان اهلسنت « حبیبلی» به فرزندان شهیدش پیوست
- امنیت و آرامش جامعه حاصل درایت پلیس است
- ساماندهی اتباع غیرمجاز نیازمند اقدام همهجانبه است
- ۲۰ درصد رقبههای وقفی در گلستان سند ندارد
- گردهمایی۳۰۰۰ نفری ایثارگران و رزمندگان دفاع مقدس
- بازگشایی محورهای مواصلاتی مناطق سیلزده گلستان
- آبگرفتگی منازل در برخی از شهرهای گلستان
- تداوم وضعیت هشدار/ سیلاب شرق گلستان را دربرگرفت+فیلم
- معافیت ساختوسازهای بافت فرسوده از پرداخت عوارض
- تداوم وضعیت هشدار/ سیلاب شرق گلستان را دربرگرفت
- کمک ۱۰۰ میلیاردی شورایشهر گرگان به هیئتهای ورزشی
- وقوع سیلاب در شرق گلستان/تداوم بارشهای رگباری+فیلم
- وقوع سیلاب در شرق گلستان/تداوم بارشهای رگباری
- چرا امام حسن عسکری (ع) امکان تشرف به حج را نداشتند؟
- اخلال در آبرسانی به روستاهای کلاله/ دستگیری ۶ نفر
- هشدار برای گلستانیها/ سیلابهای ناگهانی در راه است
- برگزاری یادواره شهدای غربوشمالغرب کشور + تصاویر
- استاندار گلستان از کدام لیست بیرون میآید؟
- صادرات ۶۳ میلیون دلاری تعاونیهای گلستان به ۱۸ کشور